ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΟ 13,8V 40A DIY

DIY (DO IT YOURSELF) Φτιάξτο μόνο σου.

Την εποχή του ΔΝΤ μήπως θα έπρεπε οι ραδιοερασιτέχνες να στραφούν προς τα πίσω; Όχι βρε παιδιά, δεν εννοώ στην εποχή του γαληνίτη (!) αλλά στην εποχή που μεσουρανούσαν οι … ιδιοκατασκευές.

Έχω την αίσθηση, πως δεν πρέπει να υπάρχει ούτε ένα shack στο κόσμο που να μην έχει τουλάχιστον ένα διακοπτικό (switching) τροφοδοτικό!
Τα κλασικά τροφοδοτικά τείνουν πλέον να εκλείψουν. Για την ακρίβεια θα έλεγα πως είναι είδος προς εξαφάνιση! Να, κάτι σα τη φώκια μονάχους-μονάχους ένα πράμα!
Ποιος όμως είναι ο λόγος που συντέλεσε σε αυτή πορεία; Μήπως όμως δεν είναι ένας, αλλά περισσότεροι; Οι απαντήσεις αγαπητέ μου, είναι πολύ απλές.
Πρώτον, οι εταιρίες βρήκαν, για άλλη μια φορά, τρόπο για να αυξήσουν τα κέρδη τους! Η κατασκευή ενός switching κοστίζει λιγότερα χρήματα.
Δεύτερον, οι ραδιοερασιτέχνες αιτία για να … τεμπελιάσουν (!) με το πρόσχημα πως το switching κοστίζει λιγότερο από το κλασικό τροφοδοτικό.
Τρίτον, εμμμ … δεν θυμάμαι αυτή τη στιγμή το τρίτο λόγο!
Στον αντίποδα, η αγορά ενός switching τροφοδοτικού, απομακρύνει τον ραδιοερασιτέχνη από τη χαρά της δημιουργίας και το κυριότερο, που το άφησα για το τέλος, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εγκαταστήσει εν αγνοία του, μια γεννήτρια παρασιτικών συχνοτήτων, παράξενων θορύβων και κακής ποιότητας ρεύματος! Όλα αυτά συντελούν σε μείωση των επιδόσεων κυρίως του δέκτη, αλλά και του πομπού!
Μήπως τώρα, με την ευκαιρία της κυβέρνησης ΔΝΤ, ήρθε η ώρα για ποιοτικότερες αναβαθμίσεις;

Let’s do it!

Όπως θα παρατηρήσετε στο παρακάτω σχηματικό, η διάταξη είναι η κλασική με το Μ/Σ να κατεβάζει την τάση του δικτύου στα 15 Volt AC. Το ρεύμα του είναι 40 Ampere. Ακολουθεί η ανορθωτικά διάταξη την οποία βιδώνουμε στο σασί για να ψύχετε. Ακολουθεί το φίλτρο που υλοποιείτε από συστοιχία πυκνωτών σε παράλληλη διάταξη, για χαμηλότερο κυματισμό (ripple). Το σταθεροποιητή τάσης αναλαμβάνει το γνωστό και μη εξαιρετέο μΑ723 με δυνατότητα προστασίας υπέρτασης, κατανάλωσης υπερβολικού ρεύματος κ.ά. Η πορεία μέσα από το MJ3001 της MOTOROLA είναι απαραίτητη το οποίο οδηγεί τα τέσσερα transistor ισχύος, τα οποία είναι τα 2N3772 Τέλος, τα όργανα μέτρησης τάσης και ρεύματος και μετά η τάση καταλήγει σους ακροδέκτες (μπόρνες) μεγάλης διατομής. Από το σχηματικό θα παρατηρήσατε πως το μΑ723 το τροφοδοτείτε από ξεχωριστή ανορθωτική διάταξη, στο ποδαράκι 12, διότι με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνετε ακόμα χαμηλότερος κυματισμός.

Η κατασκευή είναι πολύ απλή και μπορεί να την υλοποιήσει οποιοσδήποτε έχει μέτρια εμπειρία σε κατασκευές. Η καρδιά της κατασκευής, ο σταθεροποιητής τάσης μΑ723, καλό είναι να τοποθετηθεί σε βάση η οποία θα κάτσει άνετα, μαζί με τα λίγα εξαρτήματα, σε μια διάτρητη πλακέτα γενικών κατασκευών και μικρών διαστάσεων. Το MJ3001 θα πρέπει να τοποθετηθεί σε μια μικρών διαστάσεων ψήκτρα, αλλά μονωμένο από αυτήν. Μονωμένα θα πρέπει να είναι και τα τέσσερα transistor 2N3772, τα οποία όμως θα τα τοποθετήσετε σε μεγάλες ψήκτρες, όπως αυτές στη φωτογραφία. Οι ψήκτρες τοποθετούνται πάντοτε με τα πτερύγια σε κάθετη κατεύθυνση! Η μεταβλητή αντίσταση των 10 ΚΩ είναι γραμμική και ρυθμίζει τη τάση εξόδου του τροφοδοτικού. Αν θέλουμε τη τοποθετούμε στη πρόσοψη του κουτιού, αν και δε χρειάζεται, αφού θέλουμε συγκεκριμένη τάση εξόδου.

Το τροφοδοτικό αυτό το έχω ακριβώς είκοσι χρόνια και έχω τραβήξει μέχρι και 29 Ampere χωρίς σημαντική πτώση τάσης. Σε δοκιμή με συνεχόμενο φορτίο 10 Ampere ο κυματισμός (ripple) είναι μικρότερος από 50mV!

Όλη η κατασκευή φιλοξενείτε μέσα σε ένα μεταλλικό κουτί με διαστάσεις, Π:32cm, Υ:16cm και Β:25cm.

Τα ψυγεία πάνω στα οποία εδράζουν τα τέσσερα τρανζίστορ ισχύος, τοποθετούνται έξω από το κουτί, όπως στη φωτογραφία.
Το μοναδικό στοιχείο που δε μπορώ να σας δώσω, είναι ο προϋπολογισμός του συγκεκριμένου project, αφού οι τιμές των εξαρτημάτων έχουν αλλάξει μετά από τόσα χρόνια! Αν θυμάμαι καλά, πρέπει να μου είχε κοστίσει περίπου 30.000 Δρχ. (αχ δραχμούλα μου!), ουκ ολίγα όμως για την εποχή! Αν φοβάστε όμως μήπως βγείτε εκτός προϋπολογισμού, καλό θα ήταν να κάνετε πρώτα μια έρευνα αγοράς, τουλάχιστον για τα υλικά που σίγουρα έχουν κάποια σοβαρή αξία, όπως ο μετασχηματιστής, οι πυκνωτές στο φίλτρο, τα όργανα, το κουτί ακόμα και για τα ψυγεία!

Όσοι ασχολείστε με κατασκευές, να θυμάστε πάντα πως, σημασία δεν έχει ο προορισμός αλλά το ταξίδι!
Καλό ταξίδι σε όλους τους συνοδοιπόρους και να έχετε κλειστά τα αυτιά σας στις … σειρήνες!



Όπως πάντα μια ιδιοκατασκευή είναι ένα βήμα προς την αυτοδιδασκαλία και την απόκτηση πολύτιμων εμπειριών. Προσφέρει δε, την ικανοποίηση της δημιουργίας και της δημιουργικότητας.

Πολλά 73 και καλές κατασκευές.